Οι τραπεζικές λειτουργίες αποτελούν βασικό κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών. οι πολίτες καταθέτουν χρήματα και λαμβάνουν δάνεια, εισπράττουν τον μισθό τους, πληρώνουν λογαριασμούς παίρνουν μετρητά. Συχνά οικονομολόγοι και κυβερνώντες έρχονται σε αντίθεση. Το τραπεζικό σύστημα υποστηρίζεται συχνά ότι πρέπει να απογυμνωθεί από ηθικούς κινδύνους και να προσαρμοστεί σε ρυθμούς ανάπτυξης και εξυγίανσης της οικονομίας. Παρόλα αυτά συνεχίζει να βρίσκεται υπό κρατικό έλεγχο, προσφέροντας συχνά ποιοτικά χαμηλές υπηρεσίες, χαμηλή παραγωγικότητα συσσωρεύοντας μεγάλα χρέη. Παρατηρώντας τον ρόλο της τράπεζας της Ελλάδος ως κεντρική τράπεζα της χώρας, ως ανεξάρτητη αρχή ασκεί δημόσιο λειτούργημα μεριμνώντας για την σταθερότητα των τιμών, τον έλεγχο του πληθωρισμού, την εύρυθμη λειτουργία του πιστωτικών ιδρυμάτων, θεσμικά και λειτουργικά ανεξάρτητη, υπόκειται στο δημοκρατικό έλεγχο της Βουλής. Δεν είναι εμπορική τράπεζα αφού δεν δέχεται καταθέσεις από πολίτες, αλλά ούτε και δανείζει. Δέχεται και δανείζει όμως χρήματα στις εμπορικές τράπεζες της χώρας. Μέσω της εξυγίανσης των τραπεζών υποστηρίζεται η άποψη συχνά για ανάπτυξη της οικονομίας. Το πρώτο που σκεπτόμαστε στο νου, είναι το πολιτικό κόστος που θα επωμιζόταν η εκάστοτε κυβέρνηση σε περίπτωσή που θα άφηνε αχαλιναγώγητο το πιστωτικό ίδρυμα στις σχέσεις του με τους πολίτες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος ως επόπτης του Ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και ως μέλος της Ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας μέσω του διοικητή της λαμβάνει αποφάσεις κυρίως για τα επιτόκια και τους όρους με τους οποίους δανείζονται οι εμπορικές τράπεζες και συνακόλουθα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις από τις εμπορικές τράπεζες. Επίσης παρακολουθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και εποπτεύει τα πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα έχοντας παράλληλα και την εποπτεία του συστήματος ιδιωτικής ασφάλισης και μεριμνώντας για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Μέσω της τράπεζας της Ελλάδος ελέγχονται έμμεσα και τα πιστωτικά ιδρύματα. Επίσης ο κώδικας δεοντολογίας των τραπεζών ο οποίος εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 4224/2013, και είχε αρχικά θεσπιστεί τον Αύγουστο 2014 και αναθεωρήθηκε στις 2 Αυγούστου 2016 Αρ. Φύλλου 2376 ΦΕΚ και στη συνέχεια με το ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 92 /20 Ιανουαρίου 2015 αλλά και μετέπειτα ολοκλήρωση του με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β’ 2376/2.8.2016) της απόφασης της Τράπεζας της Ελλάδος, με την οποία τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε ο Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του Ν.4224/2013 (ΦΕΚ Α’ 288/31.12.2013) καθιερώνοντας αρχές και κανόνες για τις δανείστριες τράπεζες και για τους δανειολήπτες, με στόχο την ρύθμιση ή οριστικού διακανονισμού οφειλών σε καθυστέρηση, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες και ιδιαιτερότητες κάθε δανειολήπτη.
Όλα αυτά αν ερμηνευθούν, στηρίζονται στην κατανόηση και την αποδοχή των εκάστοτε κυβερνήσεων, ότι δέχονται πιέσεις από ομάδες συμφερόντων και έχουν πολλά να χάσουν εάν δεν εντάξουν μηχανισμούς στήριξης προστασίας των δανειοληπτών και ιδιαίτερα αναφέρομαι στην προστασία της 1ης κατοικίας η οποία με την ρύθμιση του νόμου 3869/2010 και όπως τροποποιήθηκε μετέπειτα, ήταν το καταφύγιο για πολλούς ανθρώπους οι οποίοι προσπάθησαν να βρουν προστασία ενόψει αστάθμητων συνθηκών που επήλθαν στην ζωή τους χωρίς δόλο από τους ίδιους και βρέθηκαν αντιμέτωποι απέναντι στα πιστωτικά ιδρύματα.
Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση άλλους τους ευνοεί και άλλους τους ζημιώνει. Για αυτό το λόγο οι μεταρρυθμίσεις βρίσκουν σθεναρά εμπόδια από ομάδες της ελληνικής κοινωνίας και πολλές φορές δεν υλοποιούνται από τις κυβερνήσεις. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να ακροαστούν βαθιά τη βούληση των ψηφοφόρων φοβούμενοι να μην χάσουν την ψήφο τους.
Έτσι πολλές φορές υπάρχει μεγάλη χρονοτριβή για μεταρρυθμίσεις άσχετα εάν χωρίς συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις αυξάνεται η αιμορραγία στην ελληνική οικονομία. Είναι και κάποιες οι φορές όμως που συμπίπτουν τα συμφέροντα συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και το ρίσκο από τυχόν συγκεκριμένη μεταρρύθμιση μοιράζεται. Τότε επέρχεται ισορροπία.
Το πρόβλημα ιδιαίτερα στη χωρά μας είναι ότι δεν επέρχονται ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις ακόμη και κατά την εναλλαγή των κυβερνήσεων αφού συχνά η μία κυβέρνηση δεν επιθυμεί να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που ονειρεύτηκε η προηγούμενη. Η πληροφόρηση και δημοσιοποίηση του προβλήματος όμως από οργανωμένους πολίτες θα μπορούσε να υπερνικήσει το πρόβλημα μεταφέροντας έτσι τα ουσιαστικά ανάγκης θέματα μεταρρυθμίσεων σε μεγάλο τμήμα του οργανισμού της κοινωνίας. Επίσης αυστηροποίηση θεσμικών πλαισίων θα περιόριζε τις ομάδες πίεσης μέσα στην ελληνική κοινωνία έστω και μέσω της απαγόρευσης συμμετοχής των συνδικαλιστικών φορέων στην κυβέρνηση.
Σημαντικό ρίσκο οφείλει να πάρει η μία γενιά έναντι της άλλης ακόμη και στο θέμα του δανεισμού. Καλό θα ήταν για να προχωρήσει στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η ελληνική κοινωνία να δανειστεί αυτή η γενιά και ας επωμισθεί το ρίσκο η επόμενη, αν και είναι δύσκολα εφικτό, αφού η ελληνική κοινωνία κατέστη πλέον υπερχρεωμένη και υπερδανεισμένη και περεταίρω δανεισμός ίσως να είχε ως αντάλλαγμα να θιγεί η εθνική μας κυριαρχία από τα αδέρφια μας τους Ευρωπαίους.
