Κάθε ομάδα πίεσης προσπαθεί να επηρεάσει τα όργανα της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, επιδιώκει συμφέροντα των μελών της ή της κοινωνίας γενικότερα.
Κατά τον Σβάρτσενμπεργκ ορίζεται ως: «μια οργάνωση που δημιουργήθηκε με σκοπό την υπεράσπιση συμφερόντων και που ασκεί πίεση στις δημόσιες αρχές για να τους αποσπάσει αποφάσεις σύμφωνες με συγκεκριμένα συμφέροντα»[2]
Ανοργάνωτα ή οργανωμένα ασκούν πίεση προς προώθηση των συμφερόντων τους, εκπροσωπώντας συγκεκριμένο τμήμα της κοινωνίας (π.χ. Δικηγορικοί σύλλογοι της Χώρας) επιδιώκοντας να επηρεάσουν την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, τα κόμματα και τη γενική κοινή γνώμη, συμμετέχοντας στη πολιτική διαδικασία.
«Ο κοινωνικός διάλογος λειτουργεί ως μέσο αποφυγής των συγκρούσεων…επιτρέποντας στους εκπροσώπους της κοινωνίας να συμμετέχουν στο σχεδιασμό των αποφάσεων».1
Ο κοινωνικός διάλογος γεννήθηκε ενισχύοντας τη κοινωνική πολιτική αλλά μεταμορφώθηκε σε προστάτης του κεφαλαίου.
Με τον νόμο 1876/1990 θεσμοθετείται ο κοινωνικός διάλογος, συμμετέχουν οι κοινωνικοί εταίροι στην παραγωγή κρατικών πολιτικών, εισάγεται σύστημα ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων στις εργασιακές σχέσεις, προτάσσεται ο διάλογος των μερών στη ρύθμιση των οικονομικών συμφερόντων. Οι συλλογικές εργατικές διαφορές δεν οδηγούνται υποχρεωτικά πλέον στην κρατική διαιτησία και στα διαιτητικά δικαστήρια, τα μέρη πλέον με πρωτοβουλία τους στον ΟΜΕΔ. Το κράτος παρατηρεί απλά και η αρμοδιότητα είναι στα χέρια των εργαζομένων και των εργοδοτών. Αναπτύσσεται η κλαδική και επιχειρησιακή διαπραγμάτευση. Ασκείται ελεύθερα το συνδικαλιστικό δικαίωμα και οχυρώνεται η συλλογική αυτονομία.
Οι Δικηγορικοί σύλλογοι, συζητούν λαμβάνουν αποφάσεις, ασκούν παρεμβάσεις ενώπιον δικαστηρίων και αρχών για ζητήματα που ενδιαφέρουν τα μέλη τους και τους Δικηγόρους ως επαγγελματική τάξη αλλά και για κάθε γενικότερο ζήτημα εθνικού ή κοινωνικού περιεχομένου.
Την εποχή των μνημονίων ερμηνεύθηκε η άσκηση του δικηγορικού λειτουργήματος ως εμπορική δραστηριότητα πλήττοντας τον θεσμικό ρόλο του δικηγόρου ως συλλειτουργού στην απονομή της Δικαιοσύνης.
Η κρίση οικονομική, κοινωνική, αξιακή αγνόησε τις δημοκρατικές κατακτήσεις των Ελλήνων, καταστρατηγήθηκαν συνταγματικά δικαιώματα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά.
Ο θεσμικός ρόλος του Δικηγόρου στοχοποιήθηκε από την πολιτική εξουσία, χαρακτηρίστηκε προνομιούχος και φοροφυγάς και συγχρόνως μετατράπηκε σε φοροεισπράκτορα του κράτους.
Επιβλήθηκε ΦΠΑ 23% στις δικηγορικές υπηρεσίες, από 1η Ιουλίου 2010 και η κυβέρνηση έθεσε αιφνιδιαστικά και ζήτημα αυτοπαρακράτησης και προκαταβολής φόρου 15% επί των δικηγορικών αμοιβών τη στιγμή που ο ΦΠΑ επί των δικηγορικών υπηρεσιών, υπολογίζεται ακόμα και επί κρατήσεων των εισοδημάτων τους υπέρ των Ταμείων.
Προκειμένου τότε η κυβέρνηση να αυξήσει τα δημόσια έσοδα με κάθε τρόπο, κατέληξε να φορολογήσει ακόμα και τους φόρους.
Τότε η Ολομέλεια των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων κινητοποιήθηκε άμεσα, προχωρώντας σε κήρυξη αποχής και πετυχαίνοντας έτσι να μετατεθεί η διευθέτηση του ζητήματος με έκδοση μελλοντικής υπουργικής απόφασης, καλώντας την κυβέρνηση σε δημόσιο διάλογο, προκειμένου το ζήτημα της επιβολής ΦΠΑ στις δικηγορικές υπηρεσίες να επανεξεταστεί από μηδενική βάση και να επέλθει εξορθολογισμός του τρόπου φορολόγησης των δικηγόρων.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο το δικηγορικό επάγγελμα βρέθηκε έναντι προκλήσεων, αντιμέτωπο με το κύμα απορρύθμισης και απελευθέρωσης της αγοράς, αντιπαραβαλλόμενο με την ανάγκη διαφύλαξης των θεμελιωδών αξιών και δικαιωμάτων των πολιτών αλλά και του δημοσίου συμφέροντος ενώπιον των εξελίξεων της Τρόικας.
κίνδυνος υπήρξε και στην Ευρώπη, χάριν της αγοράς, εισηγμένες στο χρηματιστήριο δικηγορικές κεφαλαιουχικές εταιρίες όπως στην Αυστραλία.
Η θέσπιση νόμων για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του ξεπλύματος χρήματος, μέτρα θίγουν τις θεσμικές αρχές και υποχρεώσεις του δικηγόρου (δικηγορικό απόρρητο) και παραβιάζουν ουσιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, αλλά και την προσωπικότητα του πολίτη, στοιχεία τα οποία συνιστούν το θεμέλιο της δημοκρατίας.
Πέρα από τις αναγκαιότητες της παγκοσμιοποιημένης αγοράς υπάρχουν και οφείλονται να γίνουν σεβαστοί θεμελιώδεις κανόνες του κράτους δικαίου που αποτελούν την ψυχή του πολιτισμού της Ευρώπης.
Τονίστηκε έντονα ότι οι δικηγόροι και η ορθή απονομή της δικαιοσύνης δεν έχουν καμία σχέση ούτε με το δημόσιο χρέος ούτε με την οικονομική κρίση των αντίστοιχων χωρών. Οι δικηγόροι προασπίζουν την ορθή απονομή της δικαιοσύνης.
Στη κρίση το νομικό επάγγελμα ήρθε αντιμέτωπο με ένα νέο
κύμα απορρύθμισης και απελευθέρωσης της αγοράς, έννοιες που πρέπει να αντιπαραβληθούν με την αναγκαιότητα διαφύλαξης των θεμελιωδών αξιών και δικαιωμάτων των πολιτών προς το συμφέρον των πολιτών και για το δημόσιο καλό εν γένει.
Οι πιέσεις των δικηγόρων με συνεχιζόμενες αποχές διαρκείας πέρασαν το μήνυμα στην κυβέρνηση ότι οφείλει να σταθμίσει από τη μια πλευρά τις κυρίαρχες θεμελιακές απαιτήσεις του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών αρχών μιας ορθής νομοθετικής διαδικασίας και τις αμιγείς αναγκαιότητες της αγοράς από την άλλη.
Οι δικηγόροι άνοιξαν ως σύλλογοι, ως θεσμικοί δρώντες ,την ατζέντα του κοινωνικού διαλόγου υποσύστηματος του πολιτικού συστήματος και επηρεάζοντας το πολιτικό σύστημα όσο μπορούσε να ανοίξει η κλειδωμένη από την τρόικα πόρτα διαλόγου, επιτρέποντας στους δικηγόρους ως μέρος της κοινωνίας να συμμετέχουν σε σχεδιασμό αποφάσεων.
Η παγκόσμια οικονομική αιμορραγία του 2008 που άρχισε να κοπάζει, θύμισε πληγή που ξαφνικά άρχισε εκ νέου να αιμορραγεί με το covid-19. Έχοντας όλοι τα μάτια μας στην ουλή της προηγούμενης παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης με ότι μας άφησε από το χτες, ερχόμαστε να αντιμετωπίσουμε το σήμερα με αλλεπάλληλο κλείσιμο επιχειρήσεων και συν τοις άλλοις εξφεντονισμό του δείκτη ανεργίας.
Ο ρόλος των ομάδων συμφερόντων στη διαδικασία χάραξης δημόσιων πολιτικών και λήψης αποφάσεων μέσω κοινωνικού διαλόγου και συμφωνιών υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον Jean-Jacques Rousseau να αναφέρει ότι οι δυσκολίες κάνουν κάποιους ανθρώπους δυνατότερους και κάποιους άλλους τους καταστρέφουν.
Ας επιβληθούμε ως παγκόσμια κοινωνία και ως χώρα στην σύγχρονη πραγματικότητα μέσω ομάδων πίεσης αλλά και πρώτα απ΄όλα στο εγώ μας σύμφωνα με το περίφημο ρητό του αρχαίου Κλεόβουλου αν και κάποιες φορές η υπερβολή οδηγεί στη σοφία.
Όλες αυτές οι κοινές δράσεις και διαπραγματεύσεις της ολομέλειας των δικηγορικών συλλόγων της Χώρας είχαν σημασία και συγκεκριμένους στόχους, ας μη χαθεί ο κοινωνικός διάλογος που τόσα κατέκτησε από το χτες.
